GOV.UK-ny nähili ulanýandygyňyza düşünmek, sazlamalaryňyzy ýada salmak we döwlet hyzmatlaryny gowulandyrmak üçin goşmaça gutapjyklar goýmak isleýäris.
Goşmaça gutapjyklary kabul etdiňiz.Goşmaça gutapjyklary ret etdiňiz.Gutapjyk sazlamalaryňyzy islän wagtyňyz üýtgedip bilersiňiz.
Başgaça bellenilmedik bolsa, bu neşir Açyk hökümet ygtyýarnamasy v3.0 boýunça paýlanýar.Bu ygtyýarnamany görmek üçin nationalarchives.gov.uk/doc/open-go Government-licence/version/3 girip görüň ýa-da Maglumat syýasaty, Milli arhiw, Kew, London TW9 4DU ýa-da e-poçta: psi @ nationalarchives.hökümetBEÝIK BRITANIÝA.
Üçünji tarapyň awtorlyk hukugy baradaky maglumatlardan habarly bolsak, degişli awtorlyk hukugynyň eýesinden rugsat almaly bolarsyňyz.
Neşir https://www.gov.uk/government/publications/genomics-beyond-health/genomics-beyond-health-full-report-accessible-webpage sahypasynda elýeterlidir.
DNK ähli biologiki durmuşyň esasyny düzýär we ilkinji gezek 1869-njy ýylda Şweýsariýaly himik Fridrih Mişer tarapyndan açyldy.Bir asyrlyk artdyrylan açyşlar 1953-nji ýylda Jeýms Watson, Frensis Krik, Rosalind Franklin we Morris Wilkins bilen iki sany zynjyrdan ybarat häzirki meşhur “goşa gelix” modelini ösdürmäge sebäp boldy.DNK-nyň gurluşyna soňky düşünişmek bilen, 2003-nji ýylda adam genomy taslamasy tarapyndan doly adam genomynyň yzygiderliliginden ýene 50 ýyl geçdi.
Müňýyllygyň başynda adam genomynyň yzygiderliligi, adam biologiýasyna düşünişimizde öwrülişik nokady.Ahyrynda tebigatyň genetiki meýilnamasyny okap bileris.
Şondan bäri adam genomyny okamak üçin ulanyp boljak tehnologiýalarymyz çalt ösdi.Ilkinji genomy yzygiderlilik etmek üçin 13 ýyl gerek boldy, bu köp ylmy gözlegleriň diňe DNK-nyň käbir böleklerine gönükdirilendigini aňladýardy.Adamyň ähli genomyny indi bir günde tertipläp bolýar.Bu yzygiderli tehnologiýadaky ösüşler, adamyň genomyna düşünmek ukybymyzda uly üýtgeşmelere sebäp boldy.Uly göwrümli ylmy gözlegler, DNK-nyň (genleriň) käbir bölekleri bilen käbir häsiýetlerimiziň arasyndaky gatnaşyklara düşünişimizi gowulaşdyrdy.Şeýle-de bolsa, genleriň dürli aýratynlyklara täsiri gaty çylşyrymly bir tapyndy: her birimiziň häsiýetlerimize täsir edýän çylşyrymly torlarda işleýän 20,000 töweregi genimiz bar.
Häzirki wagta çenli gözlegleriň esasy maksady saglyga we kesellere gönükdirildi we käbir ýagdaýlarda ep-esli ösüş gazandyk.Bu ýerde genomika saglyga we keseliň ösüşine düşünmekde esasy gurala öwrülýär.Angliýada dünýäde öňdebaryjy genomika infrastrukturasy genom maglumatlary we gözlegler boýunça ony dünýäde birinji ýerde goýýar.
Angliýa SARS-CoV-2 wirusynyň gen yzygiderliliginde öňdeligi eýeleýän COVID pandemiýasynda bu aýdyň boldy.Genomika Angliýanyň geljekki saglygy goraýyş ulgamynyň merkezi sütünine öwrüler.Keselleriň ir ýüze çykarylmagyny, seýrek genetiki keselleriň diagnozyny üpjün etmeli we adamlara saglyk hyzmatlaryny has gowy düzmäge kömek etmeli.
Alymlar, DNK-nyň saglyk, iş, sport we bilim ýaly ugurlardan başga-da köp aýratynlyklary bilen nähili baglanyşýandygyna has gowy düşünýärler.Bu gözleg, adam häsiýetleriniň giň toplumynyň emele gelşine we ösmegine düşünişimizi üýtgedip, saglyk gözlegleri üçin döredilen genom infrastrukturasyndan peýdalandy.Saglyksyz häsiýetler baradaky genom bilimimiz artýarka, sagdyn häsiýetlerden gaty yza galýar.
Saglyk genomikasynda görýän mümkinçiliklerimiz we kynçylyklarymyz, meselem, genetiki maslahat bermegiň zerurlygy ýa-da synag geçirilende ulanylyşyny aklamak üçin ýeterlik maglumat berlende, saglyk däl genomikanyň geljegine penjire açyň.
Saglygy goraýyş pudagynda genom bilimleriniň ulanylyşynyň köpelmeginden başga-da, sarp edijilere gönüden-göni hyzmatlary berýän hususy kompaniýalaryň üsti bilen genom bilimlerinden habarly bolýar.Tölegli bu kompaniýalar adamlara ata-babalaryny öwrenmäge we birnäçe häsiýetler barada genom maglumatlary almaga mümkinçilik berýär.
Halkara gözleglerden bilimleriň artmagy täze tehnologiýalaryň üstünlikli ösmegine mümkinçilik berdi we DNK-dan adam häsiýetlerini çaklap boljak takyklygymyz ýokarlanýar.Düşünmekden başga, indi käbir genleri redaktirlemek mümkin.
Genomikanyň jemgyýetiň köp tarapyny üýtgetmek mümkinçiligi bar bolsa, ony ulanmak ahlak, maglumatlar we howpsuzlyk töwekgelçiligi bilen bolup biler.Milli we halkara derejelerde genomikany ulanmak birnäçe meýletin görkezmeler we umumy maglumatlary goramak kanuny ýaly genomika üçin däl-de has umumy düzgünler bilen düzgünleşdirilýär.Genomikanyň güýji ulaldygyça we ulanylyşynyň giňelmegi bilen hökümetler bu çemeleşmäniň genomikany jemgyýete ygtybarly ornaşdyrmagy dowam etdirip-etmejekdigi bilen ýüzbe-ýüz bolýarlar.Angliýanyň infrastruktura we genomika gözleglerinde dürli güýçli taraplaryny ulanmak hökümet we senagat tarapyndan utgaşdyrylan tagallalary talap eder.
Çagaňyzyň sportda ýa-da akademiklerden ýokary bolup biljekdigini kesgitläp bilseňiz, şeýlemi?
Bular ýakyn geljekde ýüze çykjak käbir soraglarymyz, sebäbi genom ylmy bize adam genomy we häsiýetlerimize we gylyk-häsiýetlerimize täsir etmekdäki roly barada has köp maglumat berýär.
Adamyň genomy, özboluşly deoksiribonuklein kislotasy (DNK) yzygiderliligi baradaky maglumatlar käbir lukmançylyk diagnozlaryny goýmak we bejergini şahsylaşdyrmak üçin ulanylýar.Alsoöne geniň saglykdan daşgary adamlaryň häsiýetlerine we özüni alyp barşyna nähili täsir edýändigine düşünip başlaýarys.
Genomyň töwekgelçilik, madda emele gelmegi we ulanylyşy ýaly saglyk däl häsiýetlere täsir edýändigi barada eýýäm subutnamalar bar.Genleriň häsiýetlere nähili täsir edýändigi barada has köp zat öwrenenimizde, genleriň yzygiderliligine esaslanyp, bu häsiýetleriň näderejede ösjekdigini has gowy çaklap bileris.
Bu birnäçe möhüm soraglary döredýär.Bu maglumatlar nähili ulanylýar?Bu biziň jemgyýetimiz üçin nämäni aňladýar?Syýasaty dürli pudaklarda nädip düzedip bolar?Has köp düzgünleşdirmek gerekmi?Diskriminasiýa we şahsy durmuşyňyza abanýan howplary çözmek bilen gozgalýan etiki meseleleri nädip çözmeli?
Genomikanyň käbir ulanylyşy gysga ýa-da orta möhletde durmuşa geçirilmese-de, häzirki wagtda genom maglumatlaryny ulanmagyň täze usullary öwrenilýär.Bu indi genomikanyň geljekde ulanylyşyny çaklamagyň wagtydygyny aňladýar.Şeýle hem, genom hyzmatlary ylym taýyn bolmanka halka elýeterli bolsa, bolup biljek netijeleri göz öňünde tutmalydyrys.Bu, genomikanyň bu täze goşundylarynyň hödürläp biljek mümkinçiliklerine we töwekgelçiliklerine dogry göz aýlamaga we jogap hökmünde näme edip biljekdigimizi kesgitlemäge mümkinçilik berer.
Bu hasabat hünärmen dällere genomika bilen tanyşdyrýar, ylymyň nähili ösendigini öwrenýär we dürli ugurlara edýän täsirini göz öňünde tutýar.Hasabatda häzir näme bolup biljekdigine we geljekde näme bolup biljekdigine seredilýär we genomikanyň güýjüniň nirä baha berilip bilinjekdigi öwrenilýär.
Genomika diňe bir saglyk syýasaty däl.Bu, bilim we jenaýat adalatyndan başlap, iş we ätiýaçlandyryş ýaly köp ugurlara täsir edip biler.Bu hasabat saglyk däl adam genomikasyna bagyşlanýar.Şeýle hem, geniň beýleki ugurlarda ulanylmagynyň giňligine düşünmek üçin oba hojalygynda, ekologiýada we sintetiki biologiýada ulanylmagyny öwrenýär.
Şeýle-de bolsa, adam genomikasy barada bilýänlerimiziň köpüsi, onuň saglyk we kesellerdäki ornuny öwrenmekden gelýär.Saglyk, şeýle hem köp sanly amaly programmalaryň işlenip düzülýän ýeri.Ine, şu ýerden başlarys we 2-nji we 3-nji bölümlerde genomikanyň ylmy we ösüşi görkezilýär.Bu genomika ugry üçin kontekst berýär we genomikanyň saglyk däl ýerlere nähili täsir edýändigine düşünmek üçin zerur tehniki bilimleri berýär.Tehniki bilimleri bolmadyk okyjylar, bu hasabatyň esasy mazmunyny görkezýän 4, 5 we 6-njy bölümlere arkaýyn geçip bilerler.
Adamlar genetikamyz we onuň emele gelmegimizdäki orny bilen köpden bäri haýran galýarlar.Genetiki faktorlaryň fiziki aýratynlyklarymyza, saglygymyza, şahsyýetimize, häsiýetlerimize we başarnyklarymyza we daşky gurşawyň täsiri bilen nähili täsir edýändigine düşünmäge synanyşýarys.
£ 4 milliard, ilkinji adam genomynyň yzygiderliligini ösdürmek üçin 13 ýyl çykdajy we wagt (inflýasiýa bilen sazlanan çykdajy).
Genomika, organizmleriň genomlaryny - olaryň doly DNK yzygiderliligini we ähli genlerimiziň biologiki ulgamlarymyzda bilelikde işleýändigini öwrenmekdir.20-nji asyrda genomlary öwrenmek, adatça, nesilleriň we daşky gurşawyň fiziki we özüni alyp barş aýratynlyklarynda (ýa-da “tebigat we terbiýe”) roluny öwrenmek üçin ekizleriň synlary bilen çäklenýärdi.Şeýle-de bolsa, 2000-nji ýyllaryň ortalarynda adam genomynyň ilkinji neşir edilmegi we has çalt we arzan genom tehnologiýalarynyň ösmegi bilen tapawutlandy.
Bu usullar gözlegçileriň genetiki kody has az çykdajy we wagt bilen gönüden-göni öwrenip biljekdigini aňladýar.Birnäçe ýyl sarp edip, milliardlarça funt sterling sarp eden adam genomynyň yzygiderliligi indi bir günden az wagt alýar we takmynan 800 funt sterling [1-nji sahypa].Gözlegçiler indi ýüzlerçe adamyň genomyny seljerip ýa-da müňlerçe adamyň genomy barada maglumatlary öz içine alýan biobanklara birikdirip bilerler.Netijede, genom maglumatlary gözleglerde ulanmak üçin köp mukdarda toplanýar.
Genomika şu wagta çenli esasan saglygy goraýyş we lukmançylyk gözleglerinde ulanylýar.Mysal üçin, döş keseli bilen baglanyşykly BRCA1 warianty ýaly kemçilikli genetiki wariantlaryň bardygyny anyklamak.Bu genom hakda bilmezden mümkin bolmadyk has irki öňüni alyş bejergisine rugsat berip biler.Şeýle-de bolsa, genomika düşünişimiz gowulaşdygyça, geniň täsiriniň saglyk we kesellerden has uzakdadygy has aýdyň boldy.
Soňky 20 ýylda genetiki gurluşymyza düşünmek islegi ep-esli ösdi.Genomyň gurluşyna we işleýşine düşünip başlaýarys, ýöne entek öwrenmeli köp zat bar.
1950-nji ýyllardan bäri DNK yzygiderliligimiziň öýjüklerimiziň beloklary ýasamak boýunça görkezmelerini öz içine alýan koddygyny bilýäris.Her bir gen, organizmiň aýratynlyklaryny kesgitleýän aýratyn beloga laýyk gelýär (gözüň reňki ýa-da gül ölçegi ýaly).DNK dürli mehanizmler arkaly häsiýetlere täsir edip biler: bir gen bir aýratynlygy kesgitläp biler (mysal üçin, ABO gan görnüşi), birnäçe gen sinergistik hereket edip biler (mysal üçin deriniň ösmegi we pigmentasiýasy), ýa-da käbir genler biri-biriniň üstünden düşüp, dürli täsirleri örtüp biler. genleri.genleri.beýleki genler (meselem, saç we saç reňki).
Aýratynlyklaryň köpüsi, dürli DNK segmentleriniň köpüsiniň (belki müňlerçe) bilelikdäki hereketine täsir edýär.Emma DNK-daky mutasiýa, üýtgeýän häsiýetlere sebäp bolup biljek beloklaryň üýtgemegine sebäp bolýar.Biologiki üýtgemegiň, dürlüligiň we keseliň esasy hereketlendirijisidir.Mutasiýa adama artykmaçlyk ýa-da kemçilik berip biler, bitarap üýtgeşmeler bolup biler ýa-da asla täsir edip bilmez.Maşgalalarda geçip ýa-da göwrelilikden gelip biler.Şeýle-de bolsa, ululykda ýüze çykýan bolsa, bu adatça olaryň nesillerine däl-de, şahsyýetlere täsirini çäklendirýär.
Aýratynlyklaryň üýtgemegine epigenetiki mehanizmler hem täsir edip biler.Genleriň açyk ýa-da öçürilendigine gözegçilik edip bilerler.Genetiki mutasiýalardan tapawutlylykda, olar tersine we bölekleýin daşky gurşawa baglydyr.Bu, bir häsiýetiň sebäbine düşünmek diňe genetiki yzygiderliligiň her bir aýratynlyga täsir edýändigini öwrenmek däldigini aňladýar.Genetikany has giňişleýin göz öňünde tutmak, genomdaky torlara we özara täsirlere, şeýle hem daşky gurşawyň roluna düşünmek zerurdyr.
Genom tehnologiýasy, adamyň genetiki yzygiderliligini kesgitlemek üçin ulanylyp bilner.Bu usullar indi köp gözleglerde giňden ulanylýar we täjirçilik kompaniýalary tarapyndan saglyk ýa-da ata-babalaryň derňewi üçin has köp hödürlenýär.Kompaniýalaryň ýa-da gözlegçileriň kimdir biriniň genetiki yzygiderliligini kesgitlemek üçin ulanýan usullary üýtgeýär, ýöne soňky wagta çenli DNK mikroarraýy diýilýän usul iň köp ulanylýar.Mikroarraýlar yzygiderliligi okamak däl-de, adam genomynyň böleklerini ölçär.Taryhy taýdan mikroçipler beýleki usullara garanyňda has ýönekeý, has çalt we arzan bolupdyr, ýöne olary ulanmagyň käbir çäklendirmeleri bar.
Maglumatlar toplanandan soň, genom boýunça birleşme gözleglerini (ýa-da GWAS) ulanyp, masştabda öwrenip bolýar.Bu gözlegler käbir aýratynlyklar bilen baglanyşykly genetiki wariantlary gözleýär.Şeýle-de bolsa, şu güne çenli hatda iň uly gözlegler, ekiz gözleglerden garaşjak zatlarymyz bilen deňeşdirilende köp häsiýetleriň esasyny düzýän genetiki täsirleriň diňe bir bölegini ýüze çykardy.Bir aýratynlyk üçin ähli genetiki bellikleri kesgitlemezlik, "ýitip barýan miras" meselesi hökmünde bellidir.[2-nji sahypa]
Şeýle-de bolsa, GWAS-yň baglanyşykly genetiki wariantlary kesgitlemek ukyby has köp maglumat bilen gowulaşýar, şonuň üçin has genom maglumatlary ýygnalansoň mirasdarlygyň bolmazlygy meselesi çözülip bilner.
Mundan başga-da, çykdajylaryň azalmagy we tehnologiýanyň kämilleşmegi bilen barha köp gözlegçiler mikroarraýlaryň ýerine tutuş genom yzygiderliligi diýilýän usuly ulanýarlar.Bu bölekleýin yzygiderliligi däl-de, tutuş genom yzygiderliligini okaýar.Yzygiderlilik mikroarraýlar bilen baglanyşykly köp çäklendirmeleri ýeňip geçip biler, netijede has baý we maglumat beriji maglumatlar bolar.Bu maglumatlar miras almazlyk meselesini azaltmaga hem kömek edýär, bu haýsy genleriň häsiýetlere täsir etmek üçin bilelikde işleýändigi barada has köp öwrenip başlaýarys.
Edil şonuň ýaly-da, häzirki wagtda saglygy goraýyş maksatlary üçin meýilleşdirilen genleriň yzygiderliliginiň köp toplumy gözleg üçin has baý we ygtybarly maglumatlar binýadyny üpjün eder.Bu sagdyn we sagdyn däl häsiýetleri öwrenýänlere peýdaly bolar.
Genleriň häsiýetlere nähili täsir edýändigi barada has köp zat öwrenenimizde, dürli genleriň belli bir aýratynlyk üçin bilelikde işleşip biljekdigini has gowy çaklap bileris.Bu, köp genlerden emele gelen effektleri köp poligeniki bal diýlip atlandyrylýan genetiki jogapkärçiligiň bir ölçegine birleşdirmek arkaly amala aşyrylýar.Köpburçly ballar, adamyň genetiki belliklere garanyňda bir häsiýetiň döremek ähtimallygyny has takyk çaklaýarlar.
Poligeniki ballar häzirki wagtda saglyk çärelerinde meşhurlyga eýe bolup, bir günüň dowamynda aýratyn derejedäki kliniki çäreleri ugrukdyrmak maksady bilen ulanylýar.Şeýle-de bolsa, köpburçly ballar GWAS bilen çäklendirilýär, şonuň üçin köpler entek maksat häsiýetlerini takyk çaklamadylar we ösüş üçin poligen ballary diňe 25% çaklaýyş takyklygyna ýetýärler.[Bellik 3] Bu, käbir alamatlar üçin gan barlagy ýa-da MRI ýaly beýleki anyklaýyş usullary ýaly takyk bolup bilmejekdigini aňladýar.Şeýle-de bolsa, genom maglumatlary gowulaşdygyça, köpburçlyk çaklamalarynyň takyklygy hem ýokarlanmalydyr.Geljekde poligeniki ballar kliniki anyklaýyş gurallaryndan has ir kliniki töwekgelçilik barada maglumat berip biler we şol bir wagtyň özünde saglyk däl häsiýetleri çaklamak üçin ulanylyp bilner.
Emma, islendik çemeleşme ýaly, çäklendirmeleri hem bar.GWAS-yň esasy çäklendirmesi, umuman ilatyň dürlüligini görkezmeýän ulanylýan maglumatlaryň dürlüligi.Geçirilen gözlegler, GWAS-yň 83% -iniň diňe Europeanewropaly gelip çykyş toparlarynda ýerine ýetirilendigini görkezdi.[4-nji sahypa] GWAS-yň diňe käbir ilat üçin degişli bolup biljekdigini aňladýanlygy sebäpli aç-açan problemaly.Şol sebäpli, GWAS ilatynyň ikitaraplaýyn netijelerine esaslanýan çaklama synaglarynyň işlenip düzülmegi we ulanylmagy, GWAS ilatynyň daşyndaky adamlara garşy diskriminasiýa sebäp bolup biler.
Saglyk däl aýratynlyklar üçin poligeniki ballara esaslanýan çaklamalar häzirki wagtda genom däl maglumatlardan has az maglumat berýär.Mysal üçin, bilim derejesini çaklamak üçin poligen ballary (bar bolan iň güýçli poligen ballarynyň biri) ene-atanyň terbiýesiniň ýönekeý çärelerinden has az maglumat berýär.[5-nji sahypa] Gözlegleriň gerimi we dürlüligi, şeýle hem genleriň yzygiderliliginiň maglumatlaryna esaslanýan gözlegleriň köpelmegi bilen köpburçly ballaryň çaklaýyş güýji hökmany suratda artar.
Genom gözlegleri, saglygyň we keseliň genomikasyna gönükdirilip, geniň kesel töwekgelçiligine täsir edýän böleklerini kesgitlemäge kömek edýär.Genomikanyň roly barada bilýänlerimiz kesele baglydyr.Huntington keseli ýaly käbir genli keseller üçin adamyň genom maglumatlaryna esaslanyp bu keseliň döremek ähtimallygyny takyk çaklap bileris.Köp genlerden döreýän keseller üçin koronar ýürek keseli ýaly daşky gurşawyň täsiri bilen genom çaklamalarynyň takyklygy has pesdi.Köplenç kesel ýa-da häsiýet näçe çylşyrymly bolsa, takyk düşünmek we çaklamak kyn bolýar.Şeýle-de bolsa, öwrenilen toparlaryň ulalmagy we dürli-dürli bolmagy bilen çaklaýyş takyklygy gowulaşýar.
Angliýa saglyk genomikasynyň gözleginde öňdäki hatarda durýar.Genom tehnologiýasynda, gözleg bazalarynda we hasaplaýyş güýjünde ägirt uly infrastrukturany ösdürdik.Angliýa, esasanam SARS-CoV-2 wirusynyň we täze wariantlarynyň gen yzygiderliliginde öňdebaryjy bolan COVID-19 pandemiýasy döwründe global gen bilimlerine uly goşant goşdy.
Genome UK, Angliýanyň genom saglygy üçin ägirt uly strategiýasy bolup, NHS seýrek keselleri, rak ýa-da ýokanç keselleri anyklamak üçin genleriň yzygiderliligini gündelik kliniki bejergä goşýar.[6-njy sahypa]
Bu, şeýle hem gözleg üçin elýeterli adam genomlarynyň sanynyň ep-esli artmagyna getirer.Bu has giňişleýin gözleglere mümkinçilik bermeli we genomikany ulanmak üçin täze mümkinçilikleri açmaly.Genom maglumatlary we infrastrukturany ösdürmekde dünýä lideri hökmünde Angliýa genom ylmynyň etikasy we kadalaşdyrylyşy boýunça global lider bolmak mümkinçiligine eýe.
Göni sarp ediş (DTC) genetiki synag toplumlary saglygy goraýyş işgärleriniň gatnaşmazdan göni sarp edijilere satylýar.Tüýkülik çişleri analiz üçin iberilýär, sarp edijilere birnäçe hepdäniň içinde şahsy saglyk ýa-da gelip çykyş derňewi berýär.Bu bazar çalt ösýär, dünýäde onlarça million sarp ediji saglyk, nesil we häsiýetler üçin genetiki çökgünlik barada düşünje almak üçin täjirçilik yzygiderliligi üçin DNK nusgalaryny iberýär.
Sarp edijilere göni hyzmatlary berýän käbir gen esasly analitikleriň takyklygy gaty pes bolup biler.Synaglar, şeýle hem maglumatlary paýlaşmak, garyndaşlaryňyzy kesgitlemek we kiberhowpsuzlyk protokollarynda bolup biläýjek ýalňyşlyklar arkaly şahsy gizlinlige täsir edip biler.Müşderiler DTC synag kompaniýasy bilen habarlaşanda bu meselelere doly düşünip bilmezler.
Lukmançylyk däl häsiýetler üçin DTC-leriň genom synagy hem köplenç düzgünleşdirilmeýär.Lukmançylyk genom synagyny düzgünleşdirýän kanunlardan çykýarlar we ýerine synag üpjün edijileriniň meýletin öz-özüňi düzgünleşdirmegine bil baglaýarlar.Bu kompaniýalaryň köpüsi Angliýanyň daşynda ýerleşýär we Angliýada düzgünleşdirilmeýär.
DNK yzygiderliligi, kazyýet işinde näbelli adamlary kesgitlemek üçin özboluşly güýje eýe.Esasy DNK derňewi, 1984-nji ýylda DNK barmak yzy oýlanyp tapylandan bäri giňden ulanylýar we Angliýanyň Milli DNK maglumatlar bazasy (NDNAD) 5,7 million şahsy profil we 631,000 jenaýat ýeriniň ýazgysyny öz içine alýar.[8-nji sahypa]
Iş wagty: 14-2023-nji fewral